حرکت کردن به طرف جلو و عقب (shintai)

ما در اینجا و تحت عنوان کوچک شین تای(shintai) هردو نوع راه رفتن به طرف جلو و عقب  و حرکات چرخشی (tai-sabaki) را گنجانده ایم. جابجا شدن به سمت جلو و عقب حرکات اصلی و بنیادین هستند که به شما امکان می دهند بدن خود را مستقیم به طرف جلو، به طرف عقب، چپ یا راست حرکت دهید تا در وضعیت مورد نظر مستقر شوید. اگر شیوه حرکت پاها و بدن شما درست باشد و اگر با گونه های مختلف وضعیت ایستادن حریف هماهنگ باشد، اجرای فنون آسان خواهد شد.

برای کسب مهارت در شیوه حرکت به طرف جلو یا عقب، باید نخست در شیوه راه رفتن به شکلی که در زیر بیان می شود مهارت کسب کنید. انسان ها معمولاً هنگام راه رفتن وزن خود را بر روی یک پا می اندازند و پای دیگر را به طرف جلو می برند. هنگامی که پای جلو رفته روی زمین قرار گرفت، وزن بدن خود را به روی آن منتقل می کنند و پای عقب را جلو می برند. هنگام حرکت به طرف عقب نیز فرایند همین گونه است و تنها در جهت معکوس تکرار می شود. در این شیوه راه رفتن به طرف جلو یا عقب، وزن بدن شما همواره برای یک لحظه روی پای حمایت کننده و عقب تر باقی می ماند.

ولی در روش حرکت کردن به شیوه جودو، پا، کفل و بدن همزمان به طرف جلو یا به طرف عقب حرکت می کنند، زیرا برای مقاصد جودو، شما نباید یک پا را به جلو بگذارید در حالی که بدن شما عقب مانده است یا بدن خود را به جلو ببرید در حالی که پای شما عقب مانده است.

چگونه می توان در این نوع روش حرکت کردن (آیومی آشی) مهارت یافت؟ نخستین نکته ای که باید به خاطر داشت این است که وضعیت طبیعی بدن را حفظ کنید.هنگامی که بدن شما در وضعیت طبیعی قرار گرفته است، هرگز نباید وزن خود را بر روی یک پا قرار دهید. این نکته هنگام راه رفتن نیز صادق است. به عبارت دیگر، هنگام اجرای جودو در وضعیت طبیعی بدن حرکت می کنیم یا به عبارت جالب، ما به وسیله باسن خود حرکت می کنیم. هنگامی که راه می روید، نباید پاهای خود را بیش از حد باز یا به هم نزدیک کنید. اجازه ندهید بدن شما – سر، شانه و باسن – بالا و پائین برود. به شیوه ای نرم و لغزنده بر سطح زمین حرکت کنید.

پس از کسب مهارت در این نوع راه رفتن، روش راه رفتن تسوگی آشی را بیاموزید. ما در راه رفتن معمولی یک پا را به جلو حرکت می دهیم و سپس پای بعدی را یک گام جلوتر از آن قرار می دهیم و این روند مدام تکرار می شود. ولی در روش تسوگی آشی با شروع حرکت از وضعیت طبیعی راست، یک گام بروی پای راست به جلو می رویم سپس پای چپ را تا اندازه ای جلو می آوریم که بدن ما در وضعیت طبیعی راست قرار گیرد. به عبارت دیگر، پای چپ جلوتر از پای راست قرار نمی گیرد بلکه آن را دنبال می کند. اصطلاح تسوگی آشی نیز همین معنا را می دهد: یعنی پای دنبال کننده .

هنگامی که در وضعیت طبیعی راست به طرف عقب تسوگی آشی انجام می دهیم، ابتدا پای چپ را عقب می بریم و پای راست به دنبال آن می رود و این روند تکرا می شود. هنگامی که از وضعیت طبیعی چپ به جلو حرکت می کنیم، ابتدا پای چپ را به جلو می بریم سپس پای راست آن را دنبال می کند و هنگامی که به طرف عقب حرکت می کنیم، ابتدا پای راست را به سمت عقب می بریم و پای چپ آن را دنبال می کند. شما باید راه رفتن تسوگی آشی را با اجرای چهار یا پنج گام به طرف عقب و جلو و به طرف چپ و راست تمرین کنید. هنگام اجرای این تمرین به خاطر داشته باشید که همواره وضعیت طبیعی بدن را حفظ کنید زیرا در این صورت همواره آماده واکنش در برابر وضعیت حریف خواهید بود.

کنترل حرکت (tai-sabaki)

کلمه ژاپنی تای ساباکی دارای دو معناست. مفهوم گسترده تر آن شامل همه نوع حرکات بدن از جمله تسوگی آشی به طرف جلو یا عقب است، ولی مفهوم خاص تر آن شیوه هایی است که ما بر اساس آن حرکات بدن خود را کنترل می کنیم. در اینجا منظور ما همین مفهوم خاص است.

کنترل حرکت مستلزم شش مرحله زیر است:

1-    حمل سر

شما همواره باید سر خود را به گونه ای حمل کنید که احساس کنید سر نه فقط بر روی شانه های شما قرار دارد بلکه بیشتر هماهنگ با ناحیه کمر و باسن شما حرکت می کند

2-    استفاده از چشم ها

ما باید بر اهمیت این نکته تاکید کنیم که چشمان خود را از حالت معمولی اندکی باریک تر کنید. اگر چشم را با دوربین مقایسه کنیم در این حالت گویی شما دیافراگم را محدودتر می کنید تا جسم را شفاف تر ببینید. همچنین از آنجایی که چشم ها فاش کننده قصد ما درانجام حرکات بدنی هستند، باریک کردن آنها مانع از پیشگویی حرکات ما به وسیله حریف می شوند و اگر قصد دارید حرکات حریف را دریابید این نکته را از چشمان او بخوانید

3-    کنترل تنفس

اگر تنفس شما نامنظم باشد، از نظر روحی مضطرب می شوید و قادر به تصمیم گیری درست نخواهید بود و فنون شما تاثیری که باید را نخواهند داشت. اگر در خلال مبارزه احساس کردید تنفس شما از کنترل خارج شده است، از حریف فاصله بگیرید، نفسی عمیق بکشید و آرامش روح خود را با تثبیت تنفس به دست آورید. هنگامی که آرام شدید، این آرامش را با منقبض کردن شکم و تمرکز نیروی خود در آنجا حفظ کنید.

4-    استفاده از بالا تنه

در اینجا منظور ما شیوه استفاده شما از بالا تنه خود است. به عنوان مثال، شما می توانید برای فرار از حمله حریف بالاتنه خود را بپیچانید یا به جلو و عقب خم کنید و از همین حرکات برای حمله به حریف استفاده کنید.

5-    حرکات دست

منظور ما دراینجا روش به کار گرفتن دستان به طور کلی، روش تکان دادن آنها، نگاه داشتن آنها ، هل دادن و کشیدن به وسیله آنهاست ( حرکت دادن بازو ها نیز در این تعریف می گنجد)

6-    حرکت پا

در اینجا منظور ما حرکات رفت و برگشتی و شیوه جلو بردن پا، به گردش در آوردن آن، قلاب کردن، جارو کردن و همه نوع دیگر حرکات پا در هماهنگی با دیگر بخش های بدن است.

هنگامی که قصد اجرای فن را دارید یا می خواهید از اجرای فن حریف بگریزید، به خاطر داشته باشید که باید حرکت بدنی متشکل از شش اصل بالا همراه با وضعیت بدنی درست، روش ایستادن درست در برابر حریف و اعمال قدرت در هماهنگی کامل با آنها را انجام دهید. تنها در این هنگام است که می توانید فنون خود را به شکل کامل و زیبا اجرا کنید.

اگر فنون شما کارگر نمی افتند یا اگر نمی توانید از فنون حریف بگریزید، یک قطعه در مجموعه اصول کنترل بدن شما از هماهنگی خارج شده و عدم توازن در آن ایجاد شده است. در این صورت، هریک از اصول شش گانه کنترل بدن و روش اجرای آنها را بررسی کنید تا مشکل رفع شود. به عنوان مثال، حریف شما قصد اجرای اوچی ماتای راست را دارد و شما سعی می کنید با پائین آوردن سر خود مانع اجرای آن شوید ولی کارگر نمی افتد و او شما را پرتاب می کند. اشتباه در کجاست؟ بار دیگر به عقب برگردید و واکنش خود را مرور کنید. درست است. شیوه نگاهداشتن سر شما اشتباه بود. شما فوراً متوجه می شوید که در این مثال، سر و بدن شما باید هماهنگ با هم حرکت می کردند. شما هنگامی که مشغول خراب کردن کشش دست چپ حریف با دست چپ خود بودید، باید سر خود را نیز به طرف عقب و به سمت راست می بردید .